سالی که گذشت - قسمت سوم - وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

در یادداشت قبل به عملکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعتدال در برخی زمینه ها پرداختیم، اما اهمیت مسئله ی فرهنگ و همچنین پر و پیمان بودن سبد عملکردی علی جنتی و تیم اش، ما را بر آن داشت تا قسمت حاضر از «سالی که گذشت» را نیز به او و همکارانش اختصاص دهیم؛‌ البته این پر و پیمانی را چگونه معنا کنیم، داستان دیگری است!

بازگشت زنجیره ای ها

یکی از سیاه ترین نقاط فرهنگی در دوران اصلاحات، شروع به کار برخی روزنامه های زنجیره ای پر سر و صدا، و عموماً با تفکراتی ساختارشکنانه در همه ی زمینه ها بود. مطبوعاتی که تا زیر سوال بردن احکام اسلام، توهین و چاپ کاریکاتور آیات عظام، جانبداری و غرب پرستی آشکار، ایستادن در مقابل بسیاری از ارزش های دینی و انقلابی و... هم پیش رفتند؛ یکروز از «راهپیمایی علیه خدا» گفتند، یکروز از «خشونت امام علی(ع) و مقصر بودن او در قتل فرزندش امام حسین(ع)»، روزی دیگر احکام و آیات قرآن را رد کردند، یکروز از فمنیسم بومی سخن راندند و... بماند لیست مواضع سیاسی و تنش آفرینی های چنین روزنامه هایی(که مهم ترین آنها فتنه سال 78 بود).

داستان گردانندگان این روزنامه ها هم قصه ای به غایت تأمل برانگیز است؛ روزنامه نگارانی که یا پس از آن دوران، مجری و خبرنگار شبکه های ماهواره ای ضد انقلاب شدند و یا با حمایت مسئولان وقت از روزنامه ای به روزنامه ی دیگری نقل مکان کردند؛ دوران«شارلاتانیزم مطبوعاتی»[1]، دورانی که «صدای دشمنان از برخی روزنامه ها شنیده می شد» !

اما با آغاز به کار دولت یازدهم و تغییرات مدیریتی صورت گرفته، عملاً رجعت به همان دوران در رفتار و عملکرد مدیران وزارت ارشاد اسلامی نمایان شد.

بازگشت به دوران «زنجیره ای ها» در دولت اعتدال، با چاپ مقاله ای «علیه خلافت و امامت امام علی(ع)»[2] شروع شد؛ یادداشتی که با کمال تعجب، در آستانه ی عید غدیر، مورد حمایت مدیران فرهنگی دولتی نیز قرار گرفت! انتقاد از احکام قرآنی مانند قصاص، حمایت از آزادی های بی حد و مرز، حمایت از هتاکان به ساحت ملکوتی پیامبر اکرم(ص)[3] و ادعای رنگ باختن و بی اهمیت بودن اسوه هایی مانند امام حسین(ع)![4]  به همه ی این ها می توان ذوق مرگی برای هر خبر از دولتمردان شیطان بزرگ، کف و سوت برای شکستن تابوی مذاکره با آمریکا، رضایت از سکوت اعتدالیون در برابر توهین های مسئولان آمریکایی و اروپایی به مردم ایران، همسویی با اهداف دشمن در ایجاد «اشتباه های محاسباتی»، «بزک کردن و دوست نشان دادن» امریکایی ها و... در سیاست خارجی، و تیترها و عکس های حمایت از سران وطن فروش فتنه88، توهین به منتقدان دولت، افراطی خواندن همه ی اصولگرایان و معتقدان به ارزش ها، تعمیم و نسبت دادن فسادهای اقتصادی به همه ی اصولگرایان، کارآفرین خواندن و حمایت از برخی مفسدین سیاسی و اقتصادی(نظیر منصور آریا مفسد 3 هزار میلیاردی و م.هـ آقازاده ی فاسد!)، تمسخر برخی اصول و شعارهای انقلاب اسلامی، سعی برای تحریف در تاریخ انقلاب، کم ارزش نشان دادن دستاوردهای علمی کشور، دامن زدن به سخنان یأس آلود و... را نیز در سیاست داخلی اضافه نمود؛ اقداماتی که در سایه ی سکوت آمیخته با حمایت مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد در حالی رخ می دهد که برخی مطبوعات منتقد دولت اعتدال، با دلایلی واهی مانند نقد توافق ژنو،‌ یا نقد بی تدبیری های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دولت و... بارها تذکر دریافت کردند و برخی مانند «هفته نامه 9 دی»، «روزنامه وطن امروز(برای مدتی)»، «هفته نامه یالثارات الحسین(برای مدتی)»[5] و «رمز عبور» توقیف و برخی سایت های اصولگرا هم به بهانه ی نداشتن مجوز از ارشاد فیلتر شدند!

به این ترتیب وزیر فرهنگ و ارشاد که در مصاحبه ای گفته بود: «تلاش ما در حوزه وزارت فرهنگ این است که هیچ روزنامه ای توقیف نشود» و«دولت تلاش می کند که آزادی را کاملا برای مطبوعات و انتشار کتاب و سایر فعالیت های فرهنگی باز بکند.»[6] تعریف صحیح «آزادی بیان اعتدالیون» را نشان داد و حتی صدای موافقان دولت را هم درآورد![7]

زیارت اربعین و خدماتی که می شد بهتر باشد...

 زیارت اربعین شهادت اباعبدالله الحسین(ع)، چند سالی است که پس از سرنگونی دیکتاتور عراق، مورد توجه قرار گرفته است و با استقبالی چند 10 میلیونی عاشقان و آزادگان جهان رو به رو می شود. حضور چشمگیر زائران ایرانی نیز در سال های اخیر قابل توجه بوده است. اما در این میان امسال با وجود با خبر بودن مسئولان حج و زیارت به عنوان متولیان امر، خدمت رسانی به زائران کربلا با مسایل و معضلات بزرگی مواجه شد. تعدادی از مسئولان نیز فقط ژست مصاحبه و خدمت به زوار را گرفتند و دولت نیز امکانات سایر استان‌ها را به‌صورت مطلوبی به‌سوی استان‌های مرزی سوق نداد که قطعا اگر دستگاه‌های اجرایی با تمام توان پای کار می‌آمدند، بسیاری از مشکلات حل و خدمات مطلوبی به زوار ارائه می‌شد.[8][9][10]

گرفتن پول ویزا از دهها هزار نفر درحالی که کلاً مساله ای به نام ویزا جهت حضور در اربعین وجود نداشت(طرف عراقی به صراحت و بارها این موضوع را مطرح کرد!) هم نکته عجیب دیگری در عملکرد اربعینی مسئولان دولتی بود؛ حالا باید پرسید مبالغی که از زائران گرفته شد(40 دلار به علاوه 15 هزار تومان)، کجا و به چه منظوری خرج شد!؟

وعده داده بودند که صدها اتوبوس از ایران جهت انتقال زایران در عراق وارد این کشور شده اند، اما تقریبا اکثریت قریب به اتفاق زائران، اتوبوس های ایرانی را در راه بازگشت به کشور، در فاصله چند کیلومتری مرز و آن هم در حال پارک مشاهده کردند و البته از این مانور صرفا تبلیغاتی به شدت آزرده خاطر شدند.[11]

از اطاله کلام درباره ی این موضوع پرهیز می کنیم اما با نگاهی دوباره به اخبار آن روزها و وعده های تلویزیونی مسئولان دولتی می توان بهتر در مورد این مسئله قضاوت نمود.

کاهش سهمیه عمره مفرده توسط دولت عربستان سعودی(با وجود دوست بودن پدر معنوی اعتدال با پادشاه عربستان) و افزایش هزینه های سفر به عربستان هم از دیگر ضعف های این دوره بوده است؛ این بی نظمی تا حدی است که هم اکنون کسانی که برای عمره مفرده ابتدای سال 94 ثبت نام نموده اند، باید برای اعزام در اردیبهشت و پس از آن آماده شوند! یعنی حتی تنش زدایی سیاسی با آل سعود، تسلیت برای مرگ پادشاه دموکراسی خواه(!) عربستان، سفر وزیر خارجه به ریاض، تذکر شورای امنیت ملی به روزنامه وطن امروز به دلیل لحظه شماری برای مرگ دیکتاتور عرب و... هم نقشی در تغییر رفتار خاندان آمریکایی آل سعود نداشت؛ علاوه بر دشمنی خارجی، نتیجه ی تدابیر داخلی دولتی ها در چنین مسایلی، به خوبی قابل درک است.

فضای مجازی، سردرگمی حقیقی!

یکی دیگر از مسایل مهم و مورد تاکید بزرگان کشور که مدتی است با سردرگمی در سیاست ورزی رو به روست، مسئله مهم نحوه استفاده از فناوری های جدید رسانه ای و حضور درفضای مجازی است؛ در نقل قولی از رهبر انقلاب آمده است که ایشان فرموده اند اگر رهبر انقلاب نبودند، مسئولیت فضای مجازی را بر عهده می گرفتند؛[12] یعنی با دغدغه مندی ای که از ایشان سراغ داریم، اهمیت این مسئله را مساوی با دغدغه رهبری کل انقلاب اسلامی می دانند.

اما با نگاهی به مواضع و عملکرد دولتمردان در این زمینه یا با نوعی فراموش شدگی رو به رو می شویم و یا با اقداماتی سازمان یافته دقیقاً در تضاد با سیاست های کلان کشور!

از حضور پر رنگ رئیس جمهور و وزرا در شبکه های اجتماعی خارجی(که در مورد ماهیت و جهت گیری های آن ها در مقابل اسلام و ایران، مقاله ای جداگانه نیاز است!) گرفته تا عدم تشکیل منظم جلسات شورای عالی فضای مجازی؛ وزیر امور خارجه، دیپلماسی عمومی اش را در فیس بوک و توئیتر به پیش می برد و رئیس جمهور پیام یکی از سران فتنه(که توسط قوه قضائیه، ممنوع التصویر اعلام شده)را توئیت می کند![13] یکروز در گیر و دار مذاکرات هسته ای و مشکلات اقتصادی مردم، مسئله ی اصلی کشور، رفع فیلتر فیس بوک و توئیتر می شود و روز دیگر بسیاری از سایت های منتقد دولت بدون هیچگونه اخطاری و فقط به بهانه ی نداشتن مجوز، فیلتر می شوند؛ جلسات شورای عالی فضای مجازی هم یا تشکیل نمی شود و یا... این متن را بخوانید:

« نکته دیگر در مورد این جلسه این که، وظیفه اطلاع‌رسانی در مورد جلسات شورای عالی فضای مجازی برعهده دبیر این شوراست. اما سایت شورا در عمل تنها یک خبر دو پاراگرافی از این جلسه منتشر کرده است.... شاید انتشار کمرنگ خبر نتایج این جلسه را بتوان تا حدودی به نارضایتی دبیر شورا و برخی از اعضا از دستور جلسه ربط داد. گفته می‌شود دستور جلسه، عامل اختلاف دولت و دبیرخانه شورا و دلیل تعطیلی جلسات است. هم اکنون مواردی مانند پیوست فرهنگی همچنان در دستور جلسه شورا قرار ندارد و دولت اصرار دارد دستور جلسه با نظر رییس‌جمهور تعیین شود.»[14]

قسمت بعد، بخش پایانی بررسی عملکرد وزیر فرهنگ اعتدال خواهد بود، ان شاء الله...

محمدصادق جهانبخش

[1] نامی که رهبر انقلاب به رفتار مطبوعات دوران اصلاحات، اطلاق فرمودند

[2] یادداشتی که با وجود حمایت وزارت ارشاد از آن، موجب توقیف روزنامه بهار شد

[3] تیتر روزنامه«مردم امروز» در حمایت از مجله هتاک فرانسوی، شارلی ابدو

[4] اخیراً در روزنامه اعتماد

[5] نظرعلی جنتی راجع به هفته نامه«یالثارات الحسین»

[6] آزادی مطبوعات از نظر وزیر ارشاد

[7] نظر موافقان دولت راجع به آزادی بیان در دوره اعتدال

[8] خبرگزاری فارس

[9] خبرگزاری فارس

[10] گزارش های خبرگزاری فارس

[11] خیبر آنلاین

[12] حاج حسین یکتا: «مقام معظم رهبری فرموده است اگر من امروز رهبر انقلاب نبودم، رئیس فضای مجازی کشور می شدم که این اهمیت فضای مجازی را برای مقام معظم رهبری نشان می دهد.»

[13] پیام تسلیت یکی از سران فتنه به مناسبت درگذشت والده ی رئیس جمهور

[14] خبر از ایستنا